top of page

Willem Werner Hubert (Willy) Claes (Hasselt, 24 november 1938) is een Belgisch voormalig politicus en internationaal ambtenaar. Hij was lid van de BSP, later SP. Hij is ook actief als pianist. Van 1994 tot 1995 was hij secretaris-generaal van de NAVO.

Levensloop

Claes was op zijn zeventiende al voorzitter van de Jonge Socialisten in Limburg. Via een lening van ziektekostenverzekeraar Socialistische Mutualitei-ten (SM) studeerde hij diplomatieke en politieke wetenschappen aan de Vrije Universiteit van Brussel (VUB). Tijdens zijn studies was hij lid v.d.Vlaamse Vereniging van Studenten. Daarna ging hij werken bij de SM. Hij begon zijn politieke carrière in 1964 als gemeenteraadslid in Hasselt, een mandaat dat hij tot in 1994 uitoefende. In 1968 kwam hij, als Kamerlid van de toen nog unitaire socialistische partij (BSP), in het nationaal parlement. In 1972 werd hij minister van Onderwijs. Tussen 1973[3] en 1992 was hij driemaal minister van Economische zaken. Tijdens deze periode raakte hij betrokken bij de Ibram-

co-affaire. Hij was de grote verdediger van dit project dat,met Iraanse steun, een olieraffinaderij zou bouwen op de grens van Limburg en Luik. De bestuur-

ders waren louter socialisten. Het plan mislukte. Hij was ook vijf maal vicepremier en een belangrijke onderhandelaar tijdens de gemeenschapsgesprek-ken in de jaren tachtig. In 1990 ondertekende en bekrachtigde hij samen met veertien andere regeringsleiders een v.d. liberaalste abortuswetgevingen ter wereld. In 1983 werd  hij benoemd tot minister van staat, wat uitzonderlijk vroeg was (hij was toen 44 jaar oud). Eind jaren tachtig kwam hij in opspraak inzake schandalen en onregelmatigheden rond de socialistische mutualiteiten. Hij was toen de vicevoorzitter van de SM; Edmond Leburton, met wie hij ook al in de Ibramcoaffaire verzeild geraakt was, was voorzitter. Leburton werd vervolgd, maar Claes verklaarde zich parlementair onschendbaar en ontkende de beschuldigingen. Ook tijdens de UNIOP-affaire maakte Claes hier gebruik van. Hij was een van de politici die via de UNIOP-onderzoeken nepstudies lie-ten verrichten en zo geld ophaalden voor hun dure verkiezingscampagnes. In het buitenland kreeg hij vanaf 1992 bekendheid toen hij van 1992 tot 1994 minister van Buitenlandse Zaken was in de regering-Dehaene I. Als minister ijverde hij voor de terugtrekking van de Belgische blauwhelmen tijdens de 

Rwandese genocide[4]. In september 1994 verliet hij de nationale politiek om secretaris-generaal van de NAVO te worden, een mandaat dat hij tot in 1995 uitoefende. In de periode december 1971-oktober 1980 zetelde hij als gevolg van het toen bestaande dubbelmandaat ook in de Cultuurraad voor de Neder-landse Cultuurgemeenschap, die op 7 december 1971 werd geïnstalleerd. Vanaf 21 oktober 1980 tot oktober 1994 was hij lid van de Vlaamse Raad, de op-volger van de Cultuurraad en de voorloper van het huidige Vlaams Parlement. Sinds zijn afscheid van de actieve (partij)politiek houdt hij zich bezig met zijn kleinkinderen en zijn muziek; zo gaf hij geregeld pianobegeleiding bij de optredens van de Vlaamse operazanger Koen Crucke.

Agusta

De Vlaamse politicus bleef echter niet lang bij de NAVO. Hij werd achtervolgd door beschuldigingen in de Agustasmeergeldaffaire (samen met Guy Coëme 

en Guy Spitaels). Bepaalde Belgische socialistische politici hadden toen steekpenningen aangenomen van Agusta en Dassault (periode 1988 en 1989). Hoe-wel Claes zijn betrokkenheid ontkende, trad hij op 20 oktober 1995 onder grote druk af. Op 23 december 1998 bevestigde het Hof van Cassatie het arrest in beroep dat hem veroordeelde tot drie jaar voorwaardelijke celstraf, ontheffing voor vijf jaar uit zijn burgerrechten en een geldboete van 60.000 frank 

(€ 1500). Hij ging ook nog in beroep tot bij het Europees Hof, maar kreeg daar geen gelijk.

Mandaten

Sinds 24 december 2003 is Willy Claes in zijn burgerrechten hersteld, dat wil zeggen dat hij vanaf de daaropvolgende verkiezingen weer stemgerechtigd en verkiesbaar was. Hij is echter niet meer teruggekeerd naar de actieve politiek. Wel vervult (of vervulde) hij sindsdien talrijke bestuursmandaten in socialistische gelieerde instellingen of in openbare instellingen zoals de nv De Scheepvaart, waarvan hij gedurende twee termijnen (1997-1999 en 2006-2014) voorzitter was, de Limburgse distributienetbeheerder voor aardgas en elektriciteit Inter-Energa (het voormalige Interelectra) en de Vlaamse Opera. Sinds februari 2007 zetelde hij als onafhankelijk bestuurder in de raad van bestuur van warenhuisketen Carrefour Belgium,[5] wat hem het mis-prijzen van enkele vakbondsmilitanten opleverde toen het bedrijf kort daarna zware saneringen aankondigde.[6] Claes is ook voorzitter van de Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg, een associatie rond de UHasselt,[7] en sinds oktober 2011 van de Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad 

(VLUHR), de Vlaamse koepelorganisatie van het hoger onderwijs.[8]

Privéleven

Hij was lange tijd getrouwd met Suzanne Meynen, een verpleegster en vroedvrouw bij wie hij twee kinderen heeft, waaronder de sp.a-politica en voormalig burgemeester van Hasselt, Hilde Claes. In december 2005 werd bekend dat hij na 42 jaar huwelijk van zijn vrouw ging scheiden omdat hij een relatie was begonnen met Frieda Dekeyzer, een lerares voedings- en dieetleer uit Diest, die achttien jaar jonger is dan Claes en twee dochters heeft uit vorige relaties.

Lidmaatschappen

Claes is vrijmetselaar.[9][10]

Publicaties

  • De derde weg: beschouwingen over de wereldcrisis, Antwerpen, 1987

  • Dossier sociaal-ekonomische resultaten Martens VI: cijfers zonder hart (samen met K. Van Miert, Fr. Willockx), Brussel

  • Elementen voor een nieuw energiebeleid, Internationale Conferentie van de Voorzitters der Socialistische Partijen, Brussel, 1980

  • L'Europe, Charleroi, 1992

  • De Europese petroleummarkt, Brussel, 1989

  • De Europese uitdaging, Brussel, 1989

  • De inlichtingendiensten in België en de nieuwe bedreigingen - Les services de renseignements en Belgique et les nouvelles menaces, samen met Simon Petermann, Simon, Brussel, 2005

  • Onze planeet, één wereld: boodschappen voor de 21ste eeuw, Antwerpen, 1998

  • De relatie Verenigde Staten, Japan en de Europese Gemeenschap in de jaren 90, Gent, 1990

  • Tussen droom en werkelijkheid: bouwstenen voor een ander Europa, Antwerpen, 1979

  • Waarom socialist?, Brussel, 1976

In populaire cultuur

bottom of page