top of page

Een eiland is een landoppervlak dat aan alle kanten omringd is door water, maar kleiner is dan een continent en groter dan een rots of een zandbank. Het is algemeen geaccepteerd dat Groen-

land (met een oppervlakte v. 2.166.086 km²) het grootste eiland ter wereld is [1] Australië wordt gezien als een continent. Zou het land als een eiland gezien worden dan zou het met een opper-vlakte van 7.686.850 km² het grootste eiland ter wereld zijn. Eilanden kunnen ontstaan door vul-kanische activiteiten, sedimentatie en biologische activiteiten, zoals koraalgroei. In dynamische

milieus als de Waddenzee ontstaan (door sedimentatie) en verdwijnen (door erosie) geregeld ei-landen.Een eiland mag daar zo heten als minimaal 160 hec.grond droog blijft staan bij een gemid-delde hoogwaterstand v.d.Noordzee. Sinds 2003 zijn de voormalige zandplaten Kachelotplate 

(Duits) en Noorderhaaks (Nederlands,wordt ook wel Razende Bol genoemd) beide een wadden-eiland.[2][3]

Soorten eilanden

Een getijdeneiland is een eiland dat bij eb bereikbaar is over land en bij vloed omringd wordt door water, zoals St Michael's Mount in Engeland en Mont Saint-Michel in Normandië (Fran.).

Kleine rotsachtige eilanden worden scheren genoemd. Een hoog eiland of vulkaaneiland is binnen de geologie een eiland van vulkanische oorsprong. De term wordt gebruikt om dit type eiland te onderscheiden van lage eilanden, die ontstaan zijn door sedimentatie of door de opheffing van 

koraalriffen. Een schiereiland is geen eiland maar een landoppervlak dat via een landengte met het vasteland verbonden is, vandaar de naam: bijna eiland (schier betekent bijna).

Eilanden in Nederland en België

Het grootste eiland van België is het 0,12 km² grote Île de Dave in de Maas, circa vijf kilometer bezuiden Namen.Nederland heeft eilanden in Zuid-Holland, Zeeland, het IJsselmeer, op de grens van de Noord- en de Waddenzee en in de Caraïbische Zee. Daarnaast zijn er nog vele kleine ei-landen in allerlei meren en zijn er stukken land die geheel door kanalen of rivieren zijn omgeven zoals het Kampereiland en de Betuwe en die als zodanig ook als eiland aangemerkt kunnen worden.

Etymologie

Het woord eiland en aanverwante woorden in de West-Germaanse talen zijn ontstaan als samen-stelling v. afleidingen v.h.Proto-Germaanse morfeem *agwjō- en het morfeem land.Het morfeem 

*agwjō- heeft hier de betekenis van bij water behorend land en is ook de oorsprong van -oog uit 

Schiermonnikoog en ooi- uit ooibos.[4]

Biologie

Eilanden vormen het decor voor uitzonderlijke biologische fenomenen. Zo kan door de relatieve afzondering v.e.eiland er een specifieke vorm van evolutie ontstaan. Op eilandengroepen wordt soms op het ene eiland een soort aangetroffen die nauw verwant is met, maar wel anders dan een soort op een nabijgelegen eiland. Er zijn voorbeelden van relatief grote of juist kleine soorten v.e.bepaald geslacht, die alleen op eilanden voorkomen, zoals vastgesteld is voor dwergolifanten 

en reuzenratten en -muizen. Op eilanden komen als gevolg van de relatief kleine omvang en grote afstand tot andere eilanden of het vasteland andere patronen van vormen en uitsterven van soor-ten voor. Het verband tussen zowel afstanden als groottes van eilanden en het uitsterven van soorten is in de zogenaamde eilandtheorie beschreven.

Literatuur

Eilanden oefenen op sommige auteurs een sterke aantrekkingskracht uit. Bekende boeken over eilanden zijn Eilanden van Boudewijn Büch en de Kosmos-verhalenbundel Acht eilanden in de lite-ratuur met bijdragen van Johann Gottfried Seune, George Sand, Gustave Flaubert, Ivan Gontsja-rov, Victor Hugo, Edmund Wilson en Gerrit Krol. Fameus is het boek Robinson Crusoe van Daniel Defoe over de belevenissen van de hoofdpersoon op een onbewoond eiland.

Overzicht van eilanden

A

Alcatraz - Ameland – Amsterdam – Andros (Bahama's) - Andros (Griekenland) - Annobón - 

Anguilla - Anticosti – Antiparos - Antigua - Aruba - Astipalaia

B

Baffineiland – Bali – Barbados - Barbuda - Bathurst – Bermuda – Bikini – Bohol – Bonaire – Bora Bora – Borneo – Bornholm – Bougainville – Bouveteiland - Buru

C

Capri - Cebu – Celebes – Ceram – Chios - Christmaseiland - Cleareiland – Ciovo - Comino - Corsica – Cuba – Cres – Curaçao – Cyprus

D

Dave (eiland) - Delft (eiland) - Disko – Dominica

E

East Caicos - Egina - El Hierro - Elba – Ellesmere

F

Falster – Fernando de Noronha - Ferro – Flores – Formentera - Fuerteventura – Funen

G

Gavdos - Giftun - Gotland – Gozo - Gran Canaria - Grand Turk - Île Grande – Grenada - Groenland – Groot-Brittannië – Groote Eylandt – Guadeloupe – Guam – Guernsey

H

Hainan – Halmahera – Hawaï – Helgoland – Hiiumaa – Hispaniola – Hoeksche Waard – Hokkaido – Honshu – Hvar - Hydra

I

Ibiza – Ierland – IJsland - L'île de Dave - Île de la Tortue - Ithaka

J

Jamaica – Jan Mayen – Java – Jersey

K

Kaapverdië – Kahoolawe – Kangaroo-eiland –Kalymnos - Karpathos - Kasos - Kastelorizo - Kauai - 

Kefalonia - Kish – Komodo – Korfoe - Kos – Kreta – Kyushu – Krk

L

La Palma – La Gomera – Lampedusa – Langeland – Lani – Lefkada - Leros - Lesbos – Leyte – Lolland – Lombok – Long Island – Luzon

M

Madagaskar – Madeira - Majorca – Malta – Man – Marajó – Martinique – Martín García - Masbate 

– Maui – Mauritius - Melville – Middle Caicos - Mindoro – Minorca –Molokai - Montserrat - Moorea

N

Nauru - Naxos - Negros – Nevis - Newfoundland – Nias – Nieuw-Brittannië - Nieuw-Caledonië –Nieuw-Guinea – Nieuw-Ierland – Niihau – Nisyros - Noordereiland – Noirmoutier - 

Norfolk - North Caicos

O

Oahu - Öland - Ometepe

P

Paaseiland – Palawan – Pampus – Panay – Pantelleria – Paros – Patmos – Pemba – Phuket – Pitcairn – Poros – Providencia-les – Puerto Rico – Putten

R

Rattanakosin - Redonda - Réunion - Rhode Island - Rodos – Rømø – Rottumeroog – Rottumerplaat – Rügen

S

Saaremaa – Saba – Sado – Sachalin – Saint-Barthélemy - Saint Kitts - Saint Vincent - Salamis - 

Salt Cay - Samar – Samos – Samosir – Santorini - Sao Tomé - Sardinië – Sark –Schiermonnikoog –Seeland – Shikoku – Siberut – Sicilië – Simi - Singapore – Sint Eustatius – Sint-Helena – Sint Maarten – Soemba – Soembawa - South Caicos - Spetses - Spitsbergen – Sri Lanka - 

Stewarteiland – Sumatra – Sylt

T

Tahiti – Taiwan – Tasmanië – Tenerife – Terschelling – Texel – Tiengemeten – Tilos - Timor – Tobago – Torcello – Towaal - Trinidad – Tristan da Cunha

U

Usedom

V

Victoria – Vis – Vlieland – Voorne

W

West Caicos

X Y Z

Zakynthos - Zanzibar – Zuidereiland

Eilanden naar continent

Eilanden rond Afrika

Eilanden rond Noord- en Zuid-Amerika

Eilanden rond Azië

Eilanden rond Europa

Eilanden rond Australië en Nieuw-Zeeland en in Oceanië

Zie ook

bottom of page